Tik neden olur? Tik nasıl geçer? Tikten kurtulma yolları neler?

Bu haberimizde tik ile ilgili sorulara cevap arayacağız. İşte Tik hakkında merak edilenler..

* Tik nedir?

* Tikin nedenleri nelerdir?

* Ne tür tikler vardır?

* Tikler tedavi edilebilir mi?

1- Tik nedir? 

Tik nedir? : İnsanların istekleri dışında ani ortaya çıkan kas hareketlerine tik denilir. Örneğin göz kırpma, omuz silkme gibi hareketler sürekli tekrarlayan bir döngüye girebilir. Bazen ses çıkarma şeklinde vokal tikler de görülebilir. Tikler, bir süreliğine baskılanıp ertelenebilir ancak tiklerin tümden kontrolü kişinin elinde değildir.

2- Tikin nedenleri nelerdir?

Tikin sebebi
Tik bozukluğunun tedavi edilebildiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, tik bozukluğunun altında başka nedenlerin de olabileceğini belirterek şunları söyledi:

“Ailelere çocuklarında herhangi bir tik bozukluğu gördükleri zaman bir çocuk ergen psikiyatri uzmanına başvurmalarını öneriyoruz. Çocuğun detaylı değerlendirilmesi, tiklerin altında yatan nedenlerin ortaya çıkarılması, tik bozukluğuna eşlik eden herhangi bir başka durumun olup olmadığının saptanması bizim için oldukça önemli.”

Tik, motor ya da vokal kasların istemsiz kasılması sonucu ortaya çıkar ve tekrarlayıcı hareketlerdir. İstem dışı ve ani bir şekilde ortaya çıkan kas hareketi olan tik, çoğu zaman kişi farkında olmadan oluşur.

Tiklerin diğer bir sebebi de taklittir. Bazen küçük yaşlarda çocuklar ana baba veya öğretmenlerin bazı hareketlerini taklit edebilirler. Daha sonra da bu bir alışkanlık haline dönüşür. Kısacası kişi , tik sahibi olur.

Tikler tamamlanmamış bir fiilin temsilcisi olabilirler. Bu tamamlanmamış fiili istenmeyen bir davranış olduğu için açıklayamaz. Fakat onu bilinçaltı dürtülerle dışlar. Örneğin; Kavgacı, saldırganlık ve kırıcılık göstermek isteyenlerin bu hareketi yapmadığı için devamlı olarak el ve kol hareketleri bunun temsilcisi olabilir.

3- Ne tür tikler vardır? 

• Yüz adalelerinin devamlı hareketi, alt göz kapağının aşağıya doğru sık sık hareketi,
• Göz kapaklarının fazla açılıp kapanması şeklinde,
• Göz kırpmalar, yanak adalelerinde oluşan tikler,
• Boyun adalelerinde oluşan tikler,
• Sinirsel kökten gelen öksürmeler şeklinde oluşan tikler,
• Gerekmediği halde sık sık burun çekme ve üst dudakla yapılan tikler,
• Yutkunma ve yutar gibi hareket etme,
• Boğaz temizler gibi hıçkırmak, boğaz temizlemeye zorlama tikleri,
• Omuz silkmek,
• Parmak çatlatmak,
• Dizini ve ayaklarını sallamak,
• Sık sık gözlerini alışılmamış şekilde ayırmak,
• Kollarını ve ayaklarını sallamak,
• Kulakları oynatmak, kaşları sık sık kaldırıp indirme.

Tikler tedavi edilebilir mi?

Küçük tikler genellikle geçici tikler, özel bir ihtimam ve bakım gerektirmezler.

Tikler, çocuklarda daha çok görülüyor!

Tik bozukluğunun görüldüğü yaşlar
Tik bozukluğunun genellikle orta çocukluk döneminde daha sık görüldüğünü, ergenlik dönemiyle beraber biraz azalmaya başladığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, “Yetişkin dönemde genelde çok azı artık kalıcı hale geçer fakat tik bozukluğunun altında yatan neden ortadan kalkmadığı sürece tik bozukluğu geçse de çocukların başka rahatsızlıkları söz konusu olabilir. Tik bozukluklarına eşlik eden diğer hastalıklar da mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi halde çocuğun tik bozukluğunun yanı sıra kaygı bozukluğu, Obsesif Kompülsif Bozuklukları ya da Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve depresyon gibi diğer rahatsızlıklarla baş etmek zorunda kalması çok olasıdır. Tik bozukluğunun tedavi edilmemesi çocuğun özgüvenini azaltabilir, arkadaş ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. O nedenle mutlaka bir çocuk ergen psikiyatri uzmanına başvurmalarını öneriyoruz” diye konuştu. 

Ciddi ve ağır tikler devamlılık gösterirler. Çocuğun ailedeki, okuldaki ve yakınları ile olan çatışmaları ve bunların nedenlerinin bulunup ortadan kaldırılması uygun ve köklü tedbirlerdir.

Yeteneklerini iyice saptamadan birçok derslerde daha başarılı olmaya zorlamaktan çekinmek gerekir.

Ana-babanın çocuğun bu halinden utanması ve çocuğu utandırması olumlu bir önlem değildir.

Devamlı olarak ana-babanın çocuğu kendi arzularına ve kurallarına uydurmaya çalışması yanlış bir önlemdir.

Anne ve babalar, çocuklarının davranışlarını mutlaka takip etmeli

Gerilimleri ve endişeleri azaltmak ve yatıştırmak için ilaçlar faydalı olabilir. Sakinleştirici etki göstererek hareketleri kolaylaştırırlar. Doktor tavsiye ederse ilaç verilmelidir. Öncelik anne ve babanın davranışları ve çocuğun sıkıntılarını azaltıcı yönde tedavi alınması olmalıdır.

Taklit etmekten, çocuğun dikkatini çekmekten, tenkit etmekten, akranları ile kıyaslamaktan sakınılmalıdır.

Hakaret, azarlama ve bu çocuklara dayak atılması tiklerin daha da artmasına ve buna eşlik eden bir seri duygusal bozuklukların ortaya çıkmasına sebep olabilir.