Emekliye memura verilen enflasyon farkı faiz mi? Aldığım borcu ödeme günü geldiğinde ödeyemedim ve aradan yıllar geçti. Borcumu ödemek istediğimde para büyük bir değer kaybına uğramıştı. Böyle bir durumda borcumu ne şekilde vermem gerekir? Vadeli satış ve borç arasında ne fark vardır? Borç verildiğinde aradan zaman geçerse ve para değer kaybı yaşarsa bu zararı tazmin etmek câiz olur mu? Enflasyon ne demektir? Paranın değer kaybı nasıl telafi edilebilir? Enflasyon oranının altında faiz caiz midir? Soruları gündelik hayatta vatandaşlar tarafından sıkça merak edilen konuların başında gelmekte. İşte detaylar.
Faiz dinimizin yasakladığı haram kıldığı bir şeydir. İslamın haram kıldığı bir şeyi helal kılmakta kimsenin yetkisi dairesinde değildir. Enflasyon farkı caiz midir değildir? sorusunu İsmailağa Cemaatinin hocalarından Ahmed Polat Hoca Efendi cevapladı.
Borç vermektedi vadenin bir bağlayıcılığı yoktur. Bir kimse ben sana 10 bin TL borç verdim 5 ay sonra desemde hemen ertesi günü parayı isteyebilirim. Bu nedenle borç akitlerinde ifade edilen vadenin bağlayıcılığı noktasında hiçbir hükmü yoktur. Bu alışverişlerde bağlayıcıdır. Borcu ödeyememe durumunda yaşanan gecikmeden dolayı enflasyon oranında fazlalık caiz midir?
Eğer borçtaki enflasyon oranı akit anında koşulmuşsa bu caiz değildir. Ben sana 40 bin TL borç veriyorum sen bunu 5 ay sonra vereceksin ya enflasyon farkı şu orandadır sen bana 42 bin TL ver şeklinde akit anında bir fazlalık kesinlikle caiz değildir. Faizin enflasyonun altında olup olmamasının hiç bir önemi yoktur her halukarda caiz değildir.
Kişi borç veriyor ödeme günü gecikiyor ve bundan dolayı 5 sene gibi bir vakit geçiyor ve borç verilen paranın değer kaybı söz konusu. Burada borcu vermemesinin nedene bakılmalıdır.
Eğer kişinin parası yokta vermediyse o zaman alacağı neyse onu talep etmelidir. Ama benim para vardı da vermedim önemsemedim bundan dolayı vermedim diyorsa o beş senelik serüvendeki enflasyon farkını o borç alan kimseden talep edebilir.
Burada bir matil yapmıştır zulm etmiştir. Zengin olan kimsenin matil yapması borcunu vaktinde ödememesi zulümdür. Dolayısıyla bu kişi de kendisine yapılan zulmü engellemek adına bunu talep edebilir. Bu bir faiz midir? Bu bir faiz değildir. Bu akit anında koşulsaydı evet faiz olurdu.
Ama İmam Ebu Yusuf misal olarak diyorki ben bu adamdan bu kitabı satın aldım 5 liraydı bana bir ay sonra ödeyeceğini söyledi ben bu fiyata sattım. Bir ay sonra 5 lirayı vermesi gerekirken vermedi 3 yıl sene sonra verdi 3 sene sonra 5 liralık bu kitap oldu 50 TL.
5 lira ile değil kitabın kendisini onda birini bile satın alamam. İmam Yusuf diyor ki o zaman akit anındaki değeri neyse onun üzerinden verdirttirilebilir.
Câhiliye ribâsı denilen “borç verirken, vadeye göre fazlalık şart koşma veya vadesinde ödenmeyen borcu ilâve meblâğ ve mal karşılığında erteleme” şeklindeki işlem ittifakla ribâdır, faizdir ve haramdır. Borçlunun alacaklıya enflasyon farkını ödemesi faiz değildir. Çünkü bu fark reel bir fazlalık değil, alınanla ödenenin eşitlenmesini sağlayan, adaleti gerçekleştiren bir rakam fazlalığından ibarettir.
